Spada sprzedaż aut elektrycznych w Polsce, rośnie liczba stacji ładowania

1 miesiąc temu - 9 stycznia 2025, DailyDriver
Spada sprzedaż aut elektrycznych w Polsce, rośnie liczba stacji ładowania
Spadek sprzedaży aut elektrycznych w Polsce to już fakt. W 2024 roku zarejestrowano o 3,5% mniej elektryków niż w roku poprzednim. Jest to efekt m.in. wycofania dotacji rządowych, bez których samochody elektryczne przestają być wystarczająco atrakcyjne, aby zapomnieć o ich niedoskonałościach na tle spalinowych konstrukcji.

W 2024 roku po raz pierwszy w Polsce odnotowano spadek liczby rejestracji nowych samochodów całkowicie elektrycznych (BEV) w porównaniu do roku poprzedniego. Z danych z listopada wynika, że w segmencie samochodów osobowych sprzedaż spadła o 3,5% rok do roku, a w przypadku pojazdów dostawczych aż o 29%. Udział BEV w rynku nowych samochodów osobowych wynosi nieco ponad 3%, co jest jednym z najniższych wyników w Unii Europejskiej – wyprzedzamy jedynie Chorwację i Słowację.

Rząd KO wstrzymuje dotacje na zakup elektryków
Aleksander Rajch, członek zarządu PSNM, podkreśla, że rok 2024 był jednym z najtrudniejszych w dotychczasowej historii polskiego rynku elektromobilności. W innych krajach UE, mimo spadku dynamiki rynków po latach subsydiów, sprzedaż utrzymuje się na wysokim poziomie. Jak zauważa Rajch, w Polsce spadek sprzedaży na tak wczesnym etapie rozwoju rynku jest niepokojący. Decyzja o zawieszeniu i przedwczesnym zakończeniu programu „Mój elektryk” wpłynęła negatywnie na sprzedaż. Do września, kiedy dotacje jeszcze funkcjonowały, notowano wzrost rejestracji, lecz później nastąpiły systematyczne spadki. Paradoksalnie, rozwój infrastruktury ogólnodostępnej w 2024 roku był dynamiczny – moc punktów ładowania wzrosła o prawie jedną trzecią, osiągając 300 MW w pierwszej połowie roku.

PSNM wskazuje, że program „Mój elektryk 2.0”, który zastąpił dotychczasowy mechanizm wsparcia, ma wiele wad i jego wdrożenie odbyło się bez wystarczających konsultacji społecznych. Istnieje ryzyko, że znaczna część z budżetu 1,6 mld zł zostanie zmarnowana. Pewne nadzieje wiązane są z programami dopłat do elektrycznych ciężarówek i infrastruktury ładowania, które dysponują budżetem 6 mld zł. PSNM ocenia ich zaawansowanie jako jedno z najbardziej pozytywnych wydarzeń 2024 roku.

Rekordowy wzrost liczby stacji ładowania w Polsce
Jan Wiśniewski, dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM, zauważa, że rok 2024 był rekordowy pod względem liczby nowo zainstalowanych punktów ładowania, szczególnie w segmencie szybkich ładowarek DC. W ciągu 11 miesięcy uruchomiono niemal 1000 takich punktów, co stanowi dwukrotny wzrost w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku. Niestety, skala tej rozbudowy kontrastuje z wyzwaniami w przetargach i barierami systemowymi, które ograniczają tempo rozwoju infrastruktury. Polska ma obecnie około 8,3 tys. punktów ładowania, co wypada blado na tle Belgii (80 tys.) czy Austrii (30 tys.).

PSNM podkreśla, że Polska realizuje jedynie niewielką część zobowiązań wynikających z unijnego rozporządzenia AFIR dotyczącego stref ładowania wzdłuż sieci TEN-T. Zrealizowano jedynie 9% celów dla pojazdów lekkich i 0% dla ciężarowych. Problemem są również przewlekłe procedury przetargowe i legislacyjne. PSNM alarmuje, że brak kompleksowej nowelizacji ustawy o elektromobilności, zgodnej z przepisami AFIR, oraz niedostosowanie polskiego prawa do dyrektyw RED II i RED III, hamuje rozwój sektora.

Łukasz Witkowski, wiceprezes PSNM, wskazuje na brak jasno wyznaczonych celów rozwoju sektora elektromobilności na poziomie centralnym, co stanowi poważne ryzyko w kontekście globalnych zmian w motoryzacji. Branża odpowiada za 8% polskiego PKB i 13,5% eksportu, a jej stagnacja może mieć poważne konsekwencje gospodarcze. Eksport baterii litowo-jonowych w 2024 roku spadł o 58,2%, do 3,2 mld euro. Northvolt zakończył produkcję magazynów energii w Gdańsku, a LG przeniosło produkcję baterii do USA. W Polsce nadal brakuje warunków sprzyjających inwestycjom strategicznym w branży bateryjnej, co jest m.in. konsekwencją niskiego udziału OZE w krajowym miksie energetycznym.

Zmiany są ale powolne i kontrowersyjne
Na poziomie samorządów, liczba zarejestrowanych autobusów elektrycznych spadła o 41% w porównaniu z 2023 rokiem. Jednocześnie zainicjowano perspektywiczne zmiany, takie jak wprowadzenie strefy czystego transportu w Warszawie (która przez wielu traktowane są jako przymus do zakupu elektryka, a nie zmiana na coś faktycznie lepszego) oraz rozwój systemów rowerów miejskich, których liczba wzrosła o 28,2%, głównie dzięki sukcesowi projektów takich jak MEVO i Metrorower. Mimo tych postępów, tempo rozbudowy infrastruktury ładowania w miastach pozostaje niskie z powodu barier proceduralnych i wysokich kosztów. W 19 z 37 największych miast udział szybkich ładowarek DC nie przekracza 20%, a w 11 miastach liczba takich punktów jest mniejsza niż 10.

Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSNM, przestrzega, że brak wsparcia dla elektromobilności grozi dalszą stagnacją rynku, który już teraz jest jednym z najsłabiej rozwiniętych w Europie. Polska może stać się rynkiem zbytu dla samochodów spalinowych, które nie znajdują nabywców w innych krajach UE. Mimo trudności, PSNM wskazuje na możliwość podjęcia działań zapobiegawczych, które mogą odwrócić ten niekorzystny trend.

Support Ukraine