Cofanie licznika. 20 najbardziej ryzykownych modeli na które lepiej uważać

Eksperci podpowiadają w jaki sposób można wykryć oszustwo, lub dodatkowo upewnić się, że informacje pozyskane z raportów są prawdziwe.

Cofanie licznika kosztuje, a cofanie profesjonalne (jakkolwiek by to nie brzmiało) – kosztuje jeszcze więcej. Oznacza to, że proceder jest najbardziej opłacalny przy samochodach drogich i takich, na które jest duże zapotrzebowanie. Mało kto będzie zadawał sobie trud cofania licznika w starej Daewoo Nubirze. Ale już w Audi A6 – jak najbardziej. Poniższy ranking carVertical to lista pojazdów, w których raporty najczęściej ujawniają cofnięty licznik.

Dane dotyczą Polski i podsumowują okres od stycznia do sierpnia 2022. Są one oparte na raportach historii samochodów sprawdzonych za pośrednictwem carVertical i odzwierciedlają samochody sprawdzone w systemie carVertical. Ponieważ na potrzeby tego rankingu zweryfikowano ok. miliona raportów, można zakładać, że stanowią one odpowiednią próbkę dla całego polskiego rynku. Przebieg najczęściej był korygowany w autach z lat 2006-2016, a zatem w grupie największego zagrożenia są pojazdy mające od 5 do 15 lat.

Cofanie licznika. Ranking ryzykownych aut
W poszczególnych kolumnach mamy pozycję w rankingu (im wyżej tym gorzej), markę i model pojazdu oraz procent wykrytych egzemplarzy z cofniętym licznikiem.

Cofanie licznika. Dlaczego cofa się liczniki?
Istnieją dwa główne powody cofania liczników. Pierwszy to fakt, że po przekroczeniu pewnej granicy przebiegu samochód staje się „niesprzedawalny”, ponieważ drastycznie spada odzew na ogłoszenia. Drugi powód, to oczywiście chęć zwiększenia zysku na sprzedawanym aucie, ponieważ im niższy przebieg, tym wyższa wartość pojazdu na rynku wtórnym. Niezależnie od pobudek sprzedającego, w każdym przypadku mamy do czynienia z oszustwem. Przyłapani sprzedawcy często minimalizują swoją winę, tłumacząc się, że „wszyscy tak robią”. To tylko dodatkowy bodziec do walki z tą patologią. Lepiej oswoić się z myślą, że przebiegi rzędu 300-500 tys. km są rzeczą naturalną w autach 10-15-letnich, niż naiwnie cieszyć się z „okazyjnego” zakupu auta z licznikiem cofniętym np. do 250 tys. km.

Cofanie licznika. Nie tylko u nas
Według raportów carVertical, proceder cofania liczników kwitnie na całym świecie, a Polska nie jest pod tym względem najgorszym krajem. Wręcz przeciwnie – liczniki są coraz częściej cofane jeszcze przed sprowadzeniem samochodu do Polski. Nasz rynek po wprowadzeniu bazy historiapojazdu.gov.pl zaczął się powoli cywilizować, choć jeszcze daleko mu do „liderów transparentności”.
Według carVertical „najuczciwszym” rynkiem jest Belgia, gdzie w ogólnej liczbie raportów auta z przekręconymi licznikami mają jedynie 9-procentowy udział. Wynikiem niższym niż 10% mogą poszczycić się jeszcze takie kraje jak Finlandia (9,55%) i Francja (9,60%). Polska z wynikiem 11,98% generalnie nie wypada tak źle. Najgorzej sprawa ma się w Estonii (18,24%), Rumunii (19,60%) i na Łotwie (23,62%).

Cofanie licznika. Mijają lata, zmieniają się techniki
W latach osiemdziesiątych, kiedy w samochodach dominowały liczniki mechaniczne wskazania cofało się podpinając linkę prędkościomierza do wiertarki albo – rozbierało licznik tak, aby ustawić ręcznie odpowiedni przebieg. Śladem ingerencji oszusta były rysy na śrubkach mocujących licznik albo nierówno ustawione bębenki z cyframi. Obecnie zmiany dokonuje się komputerowo, ingerując w sterownik liczników. Zmiany te najczęściej wykrywa się zestawiając dane z licznika z historią serwisową. Ujawnienie dokumentacji wymiany oleju przy przebiegu 290 tys. km, gdy licznik wskazuje dopiero 210 tys. km zazwyczaj całkowicie kompromituje sprzedającego. Należy sobie zdawać sprawę, że to nie jedyny sposób na zdemaskowanie oszustwa. Bardzo skuteczne jest także odczytanie danych o występujących usterkach, które komputer pokładowy przypisuje zwykle do konkretnego przebiegu. Wykasowanie całej historii błędów czyści te dane, ale samo w sobie jest już podejrzane. Należy wiedzieć, że dane o przebiegu zapisują się zwykle w więcej niż tylko jednym sterowniku. Oznacza to, że będą w pamięci sterownika liczników, skrzyni biegów, sterownika modułu komfortu i wielu innych. Ujawnienie tego typu informacji nie jest żadnym „uczeniem oszustów”. Oni doskonale już o tym wiedzą i liczą na to, że takiej wiedzy nie będą mieli kupujący. Czemu? Ponieważ czyszczenie pamięci wszystkich sterowników jest zwykle znacznie droższe niż samego licznika, a ponadto – czasem okazuje się naprawdę trudne. Z tego względu wiele samochodów ma liczniki cofnięte w sposób niedoskonały, a tym samym łatwy do wykrycia, pod warunkiem, że kupujący wie czego szukać.

Cofanie licznika. Wnikliwa weryfikacja
"Raporty carVertical opierają się na szerokim dostępie do różnych, niezależnych baz (serwisowych, ubezpieczeniowych itp.) oraz na zestawianiu pozyskanych z nich danych. Uzupełnienie raportu diagnostyką komputerową wykonaną we własnym zakresie za pomocą interfejsu diagnostycznego (lub na zlecenie w odpowiednim serwisie) zwiększa szanse na ujawnienie oszustwa. Daje to także kupującemu dwie ważne korzyści. Po pierwsze, chroni przed zakupem auta z cofniętym licznikiem, po drugie zabezpiecza przed przykrymi następstwami takiej transakcji. Nie chodzi tu już nawet o straty finansowe, ale o problemy podczas przeglądów rejestracyjnych, na których wszystko może wyjść na jaw lub podczas odsprzedaży samochodu – kolejny kupujący może być przecież bardziej wnikliwy!" - dodaje Matas Buzelis z carVertical.

Cofanie licznika. Co za to grozi?
Od 25 maja 2019 roku mamy w polskim systemie prawnym nowe przestępstwo polegające na zmianie wskazań licznika samochodu, ingerencji w prawidłowość pomiaru oraz zleceniu innej osobie dokonania zmiany wskazań licznika lub ingerencji w prawidłowość pomiaru.

Zgodnie z art. 306a Kodeksu Karnego przestępstwo to jest zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności, a w przypadku tzw. mniejszej wagi karą pozbawienia wolności do lat dwóch.

Obowiązujące przepisy powodują, że nie trzeba nikomu udowadniać oszustwa. Sam fakt ingerencji we wskazania licznika jest już przestępstwem. Tak jak nie wolno przerabiać żadnych dokumentów bez względu na cel, tak nie wolno zmieniać wskazań licznika samochodu. I przestępstwo popełnia nie tylko ten, co licznik przekręca, ale także ten kto takie zmiany zleca.

Cofanie licznika. Wymiana na nowy
Licznik można wymienić jedynie w określonych przypadkach regulowanych przez art. 81a Ustawy Prawo o ruchu drogowym z 20 czerwca 1997 r. (Dz.U.2020.110). Można tego dokonać w dwóch sytuacjach: jeśli urządzenie nie odmierza przebytego dystansu lub wymiany wymaga element, który jest na stałe połączony z drogomierzem i nie sposób wymienić go osobno.
Od 1 stycznia 2020 roku wymiana licznika musi być zgłoszona wciągu 14 dni od momentu montażu. Należy tego dokonać na stacji kontroli pojazdów. Sam proces legalizacji nie wymaga okazywania starego licznika.

Od tej samej daty (1 stycznia 2020 r.), przebieg samochodu czy motocykla mogą kontrolować policjanci i inne służby mundurowe uprawnione do kontroli zmotoryzowanych.