Prawo jazdy. Utrata prawa jazdy, a kierowanie motorowerem

Sąd może orzec wobec nas, zgodnie z art. 42 Kodeksu Karnego, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych określonego rodzaju albo wszelkich pojazdów. Wówczas w wielu przypadkach sięgamy po alternatywne środki transportu, np. motorower, co wynika z przeświadczenia, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych nie obejmuje środków transportu o pojemności silnika nieprzekraczającej 50 ccm. Sprawa jednak nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać.

W polskim orzecznictwie brakuje jasnej definicji pojazdu mechanicznego, jednak według art. 2 pkt.1 ust. 10 szerzej przyjmowanej za wyznacznik Ustawy z 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jest nim "pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepa, określone w przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz pojazd wolnobieżny w rozumieniu przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa."

Generalnie to, jakimi środkami transportu możemy kierować po utracie prawa jazdy, zależy od treści konkretnego orzecznictwa. Jeśli bowiem sąd nałoży na nas zakaz prowadzenia np. tylko pojazdów samochodowych, nasze pole do manewru będzie szersze. Pojazd samochodowy to według definicji Ustawy Prawo o ruchu drogowym "pojazd silnikowy, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h". W takim więc przypadku możemy przesiąść się na motorower, ale znów - nie bez obostrzeń.

Po pierwsze, pojemność silnika motoroweru nie może przekroczyć 50 ccm. Po drugie, ta furtka dotyczy osób urodzonych przed 19 stycznia 1995 roku. O co chodzi z tą datą? 19 stycznia 2013 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu Drogowego, wprowadzająca nowe kategorie prawa jazdy na jednoślady i quady, w tym kategorię AM, pozwalającą na jazdę motorowerami i lekkimi czterokołowcami (masa do 350 kg, prędkość do 45 km/h, silnik o pojemności do 50 ccm), która zastąpiła wcześniejszą kartę motorowerową. Wedle dalszych zapisów, osoby, które przed 19.01.2013 r. uzyskały kartę motorowerową lub ukończyły 18 lat, mogą jeździć motorowerami bez konieczności uzyskania prawa jazdy kategorii AM.

W celu wyjaśnienia zawiłości prawnych związanych z utratą prawa jazdy zwróciliśmy się m.in. do Komendy Głównej Policji, jednak nigdzie nie uzyskaliśmy klarownej odpowiedzi. Dowiedzieliśmy się za to, że "analizowanie i interpretowanie przepisów prawa powszechnie obowiązującego na potrzeby indywidualne, jak również wydawanie opinii merytorycznych na podstawie wskazanego przez zainteresowanego stanu faktycznego nie mieści się w zakresie kompetencji Biura Ruchu Drogowego KGP."

Dlatego raz jeszcze podkreślamy, że wszystko zależy od indywidualnej sytuacji kierowcy, okoliczności utraty prawa jazdy i przychylności sądu. Na pocieszenie dodamy jednak, że w momencie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych możemy zwrócić się do sądu o wykluczenie z zakazu środków transportu określonego typu, zgodnie z art. 29 § 2 Kodeksu Wykroczeń. Wówczas nawet po utracie uprawnień na wszelkie pojazdy mechaniczne istnieje szansa, że "ocalimy" możliwość prowadzenia przynajmniej motoroweru.